Σήμερα μαύρος ουρανός …
… σήμερα μαύρη μέρα.
Κι όμως η Μ. Παρασκευή ήταν πάντα η αγαπημένη μου μέρα της Μ. Εβδομάδας. Έχει μια θλίψη βαθειά αλλά ήσυχη, σχεδόν γλυκιά, κι είναι γεμάτη χρώματα, μελωδίες και ευωδιές. Σπαραχτικά αλλά και μελωδικά τα εγκώμια, ολόδροσα, μοσχοβολιστά, πολύχρωμα και γεμάτα χυμούς ζωής τα λουλούδια που προορίζονται για το μνήμα.
Σε χωριό πέρασα τις περισσότερες Μ. Παρασκευές της ζωής μου κι ακολουθούσαν όλες το ίδιο αυστηρό τυπικό. Ξυπνάγαμε πρωί-πρωί να μαζέψουμε λουλούδια για τον Επιτάφιο. Πρωινό στο πόδι κι όσο πιο λιτό γινόταν - ψωμί με μέλι και χυμός. Κι αυτό μόνο όσο ήμασταν μικρά, γιατί αργότερα το μέλι εξορίστηκε αφού τέτοια μέρα δεν τρώμε τίποτε γλυκό.
Στην εκκλησία μετά για το στόλισμα του Επιταφίου, να περνάμε με τις ώρες μαργαρίτες σε κλωστές για να φτιάξουμε γιρλάντες. Αποκαθήλωση κι επιστροφή στο σπίτι. Σπαρτιάτικο και το γεύμα, βραστές πατάτες με αλάτι – βρασμένες αποβραδίς, γιατί κατσαρόλα δε μπαίνει στη φωτιά τέτοια μέρα- ντομάτες, ελιές, χαλβάς και τρυφερά φρέσκα κρεμμυδάκια για τους πιο τολμηρούς. Και καμμιά φορά κρύα αλάδωτη φακή με μπόλικο ξύδι – να θυμίζει το όξος και χολή.
Τι μού ’ρθε τώρα και τα θυμάμαι και τα μολογάω αυτά, σαν καμιά γριά εκατοχρονίτισσα;
Επειδή χτες ένας γνωστός μας σερβιτόρος μας ρώτησε ποια μέρα νομίζουμε ότι έχουν την περισσότερη δουλειά τα μεζεδοτσιπουράδικα.
Την Καθαρά Δευτέρα, απάντησα, σχεδόν σίγουρη ότι έπεσα μέσα.
Λάθος, μου είπε. Η μέρα με την περισσότερη δουλειά, που τρέχουμε και δε φτάνουμε, είναι η Μ. Παρασκευή.
Έμεινα με το στόμα ανοιχτό ούσα προφανώς μακριά νυχτωμένη. Μέρες πριν, μας είπε, τηλεφωνούν και κάνουν κράτηση για να εξασφαλίσουν τραπέζι. Και μόλις τελειώσει η περιφορά, ή και στα μισά της κάποιοι, εφορμούν στα τσιπουράδικα για θαλασσινά, ούζο και τσιπουράκι. Καθιερώθηκε πια, έγινε must, έθιμο σχεδόν.
Ούτε μια μέρα δεν αντέχουμε, λοιπόν;
Δεν είναι και τόσο τρομερό να νηστέψεις ακόμη και το λάδι για μια μέρα. Πάντα υπάρχει και το κάτι παραπάνω να φας, αν δε θες να αρκεστείς σε ψωμί κι ελιές. Κουνουπίδι με σάλτσα ταχινιού είχαμε σήμερα και αραβικές πίτες ή τορτίγιες γεμισμένες με μπιφτέκια από φασόλια, φτιαγμένα χωρίς λάδι και ψημμένα στο φούρνο, ντομάτες και αγγουράκι. Σχεδόν ντράπηκα που ήταν τόσο πλούσιο το γεύμα …
Σε χωριό πέρασα τις περισσότερες Μ. Παρασκευές της ζωής μου κι ακολουθούσαν όλες το ίδιο αυστηρό τυπικό. Ξυπνάγαμε πρωί-πρωί να μαζέψουμε λουλούδια για τον Επιτάφιο. Πρωινό στο πόδι κι όσο πιο λιτό γινόταν - ψωμί με μέλι και χυμός. Κι αυτό μόνο όσο ήμασταν μικρά, γιατί αργότερα το μέλι εξορίστηκε αφού τέτοια μέρα δεν τρώμε τίποτε γλυκό.
Στην εκκλησία μετά για το στόλισμα του Επιταφίου, να περνάμε με τις ώρες μαργαρίτες σε κλωστές για να φτιάξουμε γιρλάντες. Αποκαθήλωση κι επιστροφή στο σπίτι. Σπαρτιάτικο και το γεύμα, βραστές πατάτες με αλάτι – βρασμένες αποβραδίς, γιατί κατσαρόλα δε μπαίνει στη φωτιά τέτοια μέρα- ντομάτες, ελιές, χαλβάς και τρυφερά φρέσκα κρεμμυδάκια για τους πιο τολμηρούς. Και καμμιά φορά κρύα αλάδωτη φακή με μπόλικο ξύδι – να θυμίζει το όξος και χολή.
Τι μού ’ρθε τώρα και τα θυμάμαι και τα μολογάω αυτά, σαν καμιά γριά εκατοχρονίτισσα;
Επειδή χτες ένας γνωστός μας σερβιτόρος μας ρώτησε ποια μέρα νομίζουμε ότι έχουν την περισσότερη δουλειά τα μεζεδοτσιπουράδικα.
Την Καθαρά Δευτέρα, απάντησα, σχεδόν σίγουρη ότι έπεσα μέσα.
Λάθος, μου είπε. Η μέρα με την περισσότερη δουλειά, που τρέχουμε και δε φτάνουμε, είναι η Μ. Παρασκευή.
Έμεινα με το στόμα ανοιχτό ούσα προφανώς μακριά νυχτωμένη. Μέρες πριν, μας είπε, τηλεφωνούν και κάνουν κράτηση για να εξασφαλίσουν τραπέζι. Και μόλις τελειώσει η περιφορά, ή και στα μισά της κάποιοι, εφορμούν στα τσιπουράδικα για θαλασσινά, ούζο και τσιπουράκι. Καθιερώθηκε πια, έγινε must, έθιμο σχεδόν.
Ούτε μια μέρα δεν αντέχουμε, λοιπόν;
Δεν είναι και τόσο τρομερό να νηστέψεις ακόμη και το λάδι για μια μέρα. Πάντα υπάρχει και το κάτι παραπάνω να φας, αν δε θες να αρκεστείς σε ψωμί κι ελιές. Κουνουπίδι με σάλτσα ταχινιού είχαμε σήμερα και αραβικές πίτες ή τορτίγιες γεμισμένες με μπιφτέκια από φασόλια, φτιαγμένα χωρίς λάδι και ψημμένα στο φούρνο, ντομάτες και αγγουράκι. Σχεδόν ντράπηκα που ήταν τόσο πλούσιο το γεύμα …
Κουνουπίδι με σάλτσα ταχινιού
υλικά:
1 μικρό κουνουπίδι βρασμένο
4-5 κουταλιές ταχίνι
2-3 κουταλιές χυμός λεμονιού
1-2 σκελίδες σκόρδο
1 φέτα ψωμί (καλύτερα μπαγιάτικο)
αλάτι, πιπέρι, πάπρικα γλυκιά, λίγο ζεστό νερό
καβουρντισμένο σουσάμι
Κόβουμε το κουνουπίδι σε μπουκετάκια και το βράζουμε μέχρι να τρυπιέται. Αν θέλουμε το περνάμε από καυτό αντικολλητικό τηγάνι για να ροδίσει.
Βάζουμε στο multi το ψωμί, το σκόρδο, το ταχίνι και το λεμόνι και τα πολτοποιούμε καλά.
Αλατοπιπερώνουμε και αραιώνουμε με λίγο ζεστό νερό, για να έχουμε μια παχύρρευστη σάλτσα.
Περιχύνουμε το κουνουπίδι ζεστό, για να απορροφήσει τη σάλτσα.
Πασπαλίζουμε με το σουσάμι και την πάπρικα.
Η Μ. Παρασκευή ήταν η μέρα που μπορούσα να ακούω όσες φορές ήθελα το αγαπημένο μου ομώνυμο τραγούδι, από την αξεπέραστη Βίκυ Μοσχολιού, χωρίς κανείς να μπορεί να διαμαρτυρηθεί …
Μεγάλη Παρασκευή
(Σταύρου Ξαρχάκου - Νίκου Γκάτσου)
Στο περιβολάκι μπρος στην εκκλησιά
έμοιαζες πουλάκι σ’ άγρια φυλλωσιά
δυόσμο κι αγιοκέρι κράταγες στο χέρι
κι έλεγες: "Ραββί σώσε μας και πάλι"
Κι ήτανε Μεγάλη Παρασκευή
Νύχτες κι άλλες νύχτες γύρισε η χρονιά
του πολέμου οι δείχτες σήμαναν εννιά
κι είδαμε να βγαίνει μ’ όψη κολασμένη
μέσα απ’ το κλουβί το φριχτό τσακάλι
Κι ήτανε Μεγάλη Παρασκευή
Τα παιδιά φευγάτα έρμα τα χωριά
πάλευαν τα νειάτα για τη λευτεριά
κι όταν ήρθα λίγο να σε δω πριν φύγω
έκλαιγες βουβή με σκυφτό κεφάλι
Κι ήτανε Μεγάλη Παρασκευή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου