Μελιτζανόπιτα …

… Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είν' μελιτζανένιο …

     

Σας αρέσουν τα παπουτσάκια; Κι αν ναι, πώς τα προτιμάτε; Αθλητικά ή μήπως μπαλαρίνες;

   

Εμένα πάντως δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα, παρότι αγαπάω πολύ τη γεύση της μελιτζάνας. Προτιμώ να φτιάξω μια …

Μελιτζανόπιτα

υλικά:
1 κιλό μελιτζάνες
2 κρεμμύδια χοντροκομμένα
2 σκελίδες σκόρδο
2-3 ντομάτες τριμμένες στον τρίφτη
250 γρ. ανθότυρο
λίγη τριμμένη φρυγανιά ή μια χούφτα τραχανάς
μαϊντανός
αλάτι, πιπέρι

500 γρ. φύλλο κρούστας (ή χωριάτικο)

Καθαρίζουμε τις μελιτζάνες, τις κόβουμε σε κυβάκια, τις   αλατίζουμε και τις αφήνουμε μισή ώρα σε σουρωτήρι να ιδρώσουν. 

Τις ξεπλένουμε και τις στύβουμε καλά.

Ζεσταίνουμε λίγο λάδι και σωτάρουμε το κρεμμύδι. 

Προσθέτουμε το σκόρδο, τη μελιτζάνα, τη ντομάτα, το μαϊντανό και λίγο νερό, αν χρειάζεται.

Αλατοπιπερώνουμε και βράζουμε μέχρι να μαλακώσει η μελιτζάνα και να εξατμιστούν τα περισσότερα υγρά της γέμισης.

Τρίβουμε το ανθότυρο, προσθέτουμε λίγη τριμμένη φρυγανιά ή μια χούφτα τραχανά για τα υγρά και ανακατεύουμε καλά.

Λαδώνουμε καλά το ταψί και στρώνουμε 5-6 φύλλα κρούστας, αφού τα λαδώσουμε. 

Αδειάζουμε τη μισή γέμιση.

Σκεπάζουμε με ένα φύλλο, τσαλακωμένο και λαδωμένο και απλώνουμε την υπόλοιπη γέμιση.

Καλύπτουμε με τα υπόλοιπα φύλλα, πάντα λαδώνοντάς τα, κόβουμε αυτά που περισσεύουν από το ταψί και γυρνάμε τις άκρες προς τα μέσα. 

Αν θέλουμε τρίβουμε πρώτα λίγο ανθότυρο ή βάζουμε λωρίδες ημίσκληρου που κρύβουμε μέσα στο γυρισμένο φύλλο.

Λαδώνουμε καλά το επάνω φύλλο, τρυπάμε την πίτα με πηρούνι σε 3-4 μεριές και τη ραντίζουμε με λίγο νερό. Αν θέλουμε πασπαλίζουμε με σουσάμι.

 

Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 180 βαθμούς κελσίου, για 1 ώρα περίπου.

Σερβίρουμε.

.

 

Ντοματάκι γλυκό του κουταλιού…

… Ήρθα για να ξανασάνω κι ηύρηκα μαλλιά να ξάνω. Αυτό λέει μια από τις αγαπημένες μου παροιμίες κι έχει απόλυτο δίκιο.
Πάντα όταν αποφασίζω ότι θα ξεκουραστώ, ότι δε θα κάνω τίποτε άλλο, ότι θα κλείσω το καπάκι της κουζίνας και δεν θα το ανοίξω –ΥΠΟΣΧΟΜΑΙ- καθόλου ολόκληρο το Σαββατοκύριακο, ε τότε είναι που δε μ’ αφήνουν οι διαόλοι.
Μια καλημέρα πήγα να πω και φιλοδωρήθηκα με μια σακούλα γεμάτη κόκκινα ντοματάκια, τα λεγόμενα ιταλικά. Λίγο που ήταν από κήπο γειτόνισσας χωρίς λιπάσματα και φάρμακα, λίγο που το ντοματάκι είναι από τα αγαπημένα μου γλυκά -προτιμώ το πράσινο, αλλά  θα βολευτώ αναγκαστικά με τα υπάρχοντα κατακόκκινα, δε θέλει και πολύ το καπάκι της κουζίνας να ξανανοίξει και τα μανίκια να σηκωθούν.
Τι έχεις Γιάννη, τι είχα πάντα …

Ντοματάκι γλυκό του κουταλιού

 

υλικά:
1200 γρ. ντοματάκια
700 - 1000 γρ. ζάχαρη *
2 ποτήρια νερό
χυμός από ένα λεμόνι
1 κλωνάρι αρμπαρόριζα
γαρύφαλλα ολόκληρα ή γαρύφαλλο τριμμένο (προαιρετικά)
αμύγδαλα ασπρισμένα (προαιρετικά)

Πλένουμε καλά τα ντοματάκια, τα χαράζουμε ελαφρά σταυρωτά στο κάτω μέρος και πιέζουμε απαλά για να φύγουν τα περισσότερα σπόρια. 

Στη συνέχεια τα ζεματάμε μόνο για 1΄ σε νερό που βράζει και τα ρίχνουμε αμέσως σε κρύο νερό. 

Τα ξεφλουδίζουμε και τα βάζουμε σε λεκάνη με τα 200 γρ. από τη ζάχαρη. 

Σκεπάζουμε και αφήνουμε για μια νύχτα στο ψυγείο, να βγάλουν τα υγρά τους.

Την επόμενη μέρα βάζουμε το ζουμί από τη λεκάνη σε κατσαρόλα.

Ρίχνουμε την υπόλοιπη ζάχαρη, την αρμπαρόριζα, λίγο γαρύφαλλο τριμμένο για άρωμα (εναλλακτικά, μπορούμε να καρφώσουμε από ένα γαρύφαλλο σε κάθε ντοματάκι) και 2 ποτήρια νερό και βράζουμε μέχρι να αρχίσει να δένει το σιρόπι. 

Τότε προσθέτουμε και τα ντοματάκια και βράζουμε μέχρι 1 ώρα. 

Αφήνουμε το γλυκό να μείνει για 24 ώρες.

Ρίχνουμε τα αμύγδαλα και ξαναβράζουμε μέχρι να φύγουν τα υγρά που πιθανόν να έβγαλε το γλυκό και να ξαναδέσει το σιρόπι.

Βάζουμε σε αποστειρωμένα βαζάκια και κλείνουμε με προσοχή.

* Οι ποσότητες ζάχαρης στα γλυκά και τις μαρμελάδες εξαρτώνται πάντα από το πόσο γλυκό θέλουμε το αποτέλεσμα, αλλά και από το πόσο σιρόπι χρειάζεται το γλυκό μας για να διατηρηθεί –κάτι που εξαρτάται από το πόσο γρήγορα θα το εξαφανίσουμε. Δε φοβόμαστε να πειραματιστούμε αυξομειώνοντας τις ποσότητες μέχρι να πετύχουμε αυτό που μας αρέσει.

.

Πιταρούδια …

… Ο μικρός τηγανιστής.

Με το τηγάνι έχω κάκιστες σχέσεις. Κατ’ αρχήν αντιπαθώ τα τηγανητά φαγητά, γιατί θεωρώ ότι η γεύση του λαδιού καταλήγει να υπερισχύει όλων των άλλων. Αναρωτήθηκα αν είχα πάντα αυτή τη γνώμη ή αν, τα τελευταία χρόνια και στα πλαίσια μιας πιο υγιεινής διατροφής και στάσης, εξοβέλισα το τηγάνισμα. Θυμήθηκα ότι και μικρή όταν ήμουν δεν έτρωγα τηγανητές πατάτες, κατεξοχήν παιδικό φαγητό, και ξεμπέρδεψα μια και καλή με τις όποιες αμφιβολίες.

Επίσης μισώ θανάσιμα την τρομερή ατσαλιά του τηγανίσματος. Τα λάδια που πετάγονται παντού, την κουζίνα που θέλει γερό τρίψιμο, το τηγάνι που θέλει καλό μούλιασμα και τη μυρωδιά που πλανάται για ώρες στην ατμόσφαιρα, όσα παράθυρα κι αν ανοίξεις, όσο βούισμα απορροφητήρα κι αν υποστείς.

Έλα όμως που η υπόλοιπη οικογένεια αγαπά τη γεύση του τηγανητού και διαμαρτύρεται εντόνως, κύριε Βαλάσκο. Πώς να συνδυάσω τα δύο άκρα αντίθετα;
Σε μια κρίση ευφυΐας λοιπόν, βρήκα τη λύση. Αποφάσισα με συνοπτικές διαδικασίες να απονείμω στο έτερον μου ήμισυ που τό ’χω σε εκτίμηση τον επίζηλο τίτλο του μικρού τηγανιστή.

Σε μια λιτή αλλά συγκινητική τελετή και τηρώντας όλους τους τύπους και το απαραίτητο πρωτόκολλο, έλαβε το χρίσμα, περιενεδύθη την ολόσωμη ποδιά και του παρεδόθη σκεύος τηγανίσματος αντικολλητικόν και καινουργές, με την ευχή να το χρησιμοποιήσει μυαλωμένα διά το κοινόν καλόν και την εντολή να τηγανίσει πάραυτα τα …

Πιταρούδια

υλικά:
250 γρ. ρεβύθια βρασμένα ή από κονσέρβα
1 μεγάλη ντομάτα σε κυβάκια
1 κρεμμύδι χοντροκομμένο
αλεύρι, ξερός δυόσμος

Αλέθουμε τα ρεβύθια στο μπλέντερ, προσθέτουμε τη ντομάτα και το κρεμμύδι και ανακατεύουμε καλά με κουτάλι. 

Αλατοπιπερώνουμε, ρίχνουμε δυόσμο κατά βούλησιν, ελάχιστο νερό και αλεύρι τόσο, ώστε να έχουμε ένα πηχτό μείγμα.

Ζεσταίνουμε λάδι και ρίχνουμε κουταλιές από το μείγμα. 

Μόλις τα πιταρούδια πάρουν χρώμα από τη μια πλευρά, τα γυρίζουμε. 

Τα βγάζουμε να στραγγίξουν σε απορροφητικό χαρτί.

Σερβίρουμε με δροσερό τζατζίκι.

..

Χαλβάς με γάλα καρύδας …

… Εδώδιμα – αποικιακά …

Η πιο συνηθισμένη ταμπέλα μιας άλλης εποχής, η πινακίδα που πάντα μου κινούσε το ενδιαφέρον και που, όπως υποθέτω, θα έδινε άλλον αέρα και αίγλη στο παντοπωλείο που υπερήφανα την αναρτούσε. Διότι δεν διέθετε μόνο τα συνηθισμένα ντόπια φαγώσιμα (εδώδιμα είναι τα φαγώσιμα και όχι όσα παράγονται εδώ), ρύζι, ζάχαρη και όσπρια σε μεγάλα σακιά και με τη σέσουλα έτοιμη, λάδι σε ντεπόζιτα με κάνουλα και σαρδέλες του κουτιού. Εμπορευόταν και πιο εξωτικά προϊόντα, αποικιακά. Τσάι, μπαχαρικά, παστό βακαλέο.
Αν έμπαινα σε μια χρονομηχανή, σ’ ένα τέτοιο παντοπωλείο θά ’θελα να βρεθώ. Να δω με τα μάτια μου όλα αυτά που ζηλεύω στις ελληνικές ταινίες, να μι δώκουν πελτέ Λαγκαδά και λουμίνια αλλοδαπής προελεύσεως -αυτά με τα μασκαραλίκια απόξω κι άμα ανάψουν ανάψανε-, να ψωνίσω τυρί χωρίς να με αυταπατά ο όγκος γιατί υπολογίζω και τις τρύπες και βακαλέο ανάλογα με το νούμερο του παπουτσιού μου.
Πώς τα σκέφτηκα όλα αυτά; Μου ήρθαν στο νου φτιάχνοντας ένα χαλβά. Όχι τον λεγόμενο χαλβά του μπακάλη, αλλά ένα χαλβά σιμιγδαλένιο μεν, με γάλα καρύδας δε. Και εδώδιμον και αποικιακόν …

Χαλβάς με γάλα καρύδας

   
υλικά:
280 γρ. σιμιγδάλι χοντρό
100 γρ. ζάχαρη άχνη
50 γρ. τριμμένο φυστίκι Αιγίνης
125 γρ. ελαιόλαδο ή αραβοσιτέλαιο ή λυωμένη μαργαρίνη
200 γρ. γάλα καρύδας
70 γρ. αλεύρι
1 γεμάτο κουταλάκι μπέικιν πάουντερ

Για το σιρόπι:
200 γρ. ζάχαρη
100 γρ. νερό
χυμός μισού λεμονιού
κανελλόξυλο

Φτιάχνουμε το σιρόπι βράζοντας για 6΄-8΄ τα υλικά του και το αφήνουμε να κρυώσει. 

Ανακατεύουμε με κουτάλι το σιμιγδάλι, το αλεύρι, την άχνη, το φυστίκι και το μπέικιν πάουντερ. 

Προσθέτουμε το λάδι ή τη μαργαρίνη και το γάλα καρύδας και ανακατεύουμε καλά.

Βάζουμε το μείγμα σε φόρμα σιλικόνης ή αντικολλητική, στο σχήμα που προτιμάμε.

Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 170 βαθμούς κελσίου, για 40΄περίπου. 

Ξεφουρνίζουμε, ρίχνουμε λίγο σιρόπι στο χαλβά, τον τρυπάμε με οδοντογλυφίδα για να σιροπιαστεί μέχρι μέσα και, μόλις πιει το σιρόπι, ρίχνουμε λίγο-λίγο και το υπόλοιπο. 

Αφήνουμε το χαλβά να κρυώσει και τον ξεφορμάρουμε. 

Σερβίρουμε.

 

Σχετικά με το είδος λαδιού που χρησιμοποιούμε: Έφτιαξα το χαλβά και με ελαιόλαδο και με αραβοσιτέλαιο και με μαργαρίνη. Το ελαιόλαδο ήταν σχετικά βαρύ και κάλυπτε τις υπόλοιπες γεύσεις, το αραβοσιτέλαιο ήταν αρκετά ελαφρύτερο ενώ η μαργαρίνη –σύμφωνα με τους δοκιμαστές που δεν ήταν και λίγοι- κέρδισε το κρας τεστ …

.

Τρίγωνα τυροπιτάκια …

… Τριγωνομετρία.
Η γεωμετρία ήταν ένας από τους εφιάλτες μου. Οι άλλοι ήταν η κολλητή της η άλγεβρα και το δικέφαλο τέρας που χαϊδευτικά αποκαλείται φυσικοχημεία. Από τη μέρα της γνωριμίας μας στο δημοτικό, αναπτύξαμε μια αμοιβαία αντιπάθεια. Εγώ προσπαθούσα να τις αποφύγω όπως ο διάβολος το λιβάνι κι εκείνες προσπαθούσαν να με βρουν και να με στριμώξουν όσο πιο πολύ μπορούσαν. Με ακολούθησαν και στο γυμνάσιο γεμίζοντας ανατριχίλα ατέλειωτες διδακτικές ώρες και τορπιλίζοντας τον αξιοθαύμαστο κατά τα άλλα μέσον όρο μου.
Μέχρι που ήρθε ο ευλογημένος καιρός του κλασσικού λυκείου κι έκλεισε οριστικά τους μπαμπούλες αυτούς σ’ ένα μπαούλο που δεν ξανάνοιξα ποτέ.
Έκτοτε τα μόνα τρίγωνα με τα οποία ασχολούμαι είναι τα τρίγωνα Πανοράματος και τα …

Τρίγωνα τυροπιτάκια

 

   
υλικά:
300 γρ. ανθότυρο
200 γρ. φέτα
2 αυγά
1 αγελαδινό γιαούρτι
πιπέρι, λίγος ξερός δυόσμος
6 φύλλα κρούστας

Φτιάχνουμε πρώτα τη γέμιση, αναμειγνύοντας όλα τα υλικά της. Αν είμαστε φίλοι του αλμυρού, αντιστρέφουμε τις αναλογίες ανθότυρου – φέτας. 

Απλώνουμε τα φύλλα κρούστας με τη στενή πλευρά προς τα εμάς και τα διαιρούμε σε 4 ισομεγέθεις λωρίδες. 

Κόβουμε με μαχαίρι και σκεπάζουμε με υγρό πανί, για να μη στεγνώσει το φύλλο. 

Λαδώνουμε μία λωρίδα σε όλο το μήκος της και τοποθετούμε μία κουταλιά γέμιση στην κάτω πλευρά της. 

Ανασηκώνουμε την κάτω αριστερή γωνία και διπλώνουμε προς τα πάνω, σχηματίζοντας ένα τρίγωνο. Κάνουμε το ίδιο, ξεκινώντας από τη δεξιά γωνία.

 

Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο μέχρι να τελειώσει η λωρίδα, λαδώνοντας την άκρη της για να κολλήσει το φύλλο στο τελευταίο δίπλωμα.

Βάζουμε τα τυροπιτάκια σε λαδωμένο ταψί και τα αλείφουμε από πάνω με λάδι.

Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς κελσίου, για 15΄-20΄ ή μέχρι να ξεροψηθούν. 

Αν ο φούρνος έχει τη δυνατότητα, προτιμούμε το ψήσιμο με αέρα για να φουσκώσουν και να ροδοκοκκινίσουν ομοιόμορφα. 

Σερβίρουμε.

.

Ο Ιανός …

… ήταν θεός των Ρωμαίων με δύο πρόσωπα -το ένα να κοιτά το παρελθόν και το άλλο το μέλλον. Ο θεός των ενάρξεων και των αλλαγών, που έδωσε το όνομά του στον πρώτο μήνα του χρόνου και ταυτίστηκε με το δικό μας Ερμή, θεό του εμπορίου και του κέρδους.
Κάπως σαν τα δυο πρόσωπα του Ιανού μου φάνηκαν οι περιπτώσεις που ακολουθούν:

Η Γοργόνα, ένα από τα κοντινότερα στην Ξάνθη Πομακοχώρια έδωσε το όνομά της στην όμορφη ταβέρνα της περιοχής, χτισμένη σ’ ένα μικρό λοφάκι με θέα το χωριό και τη γύρω περιοχή. Ο ιδιοκτήτης, ευγενέστατος και φιλόξενος, έρχεται ο ίδιος για την παραγγελία. Με μια καλή κουβέντα, με το ειλικρινές ενδιαφέρον του για πράγματα απλά και καθημερινά, σε κάνει αμέσως να αισθάνεσαι ευπρόσδεκτος και κάτι παραπάνω από πελάτης.

 

Κι ύστερα φτάνει η παραγγελία μας, αφού πρώτα έστειλε εκμαυλιστικές μυρωδιές να αναγγείλουν την άφιξή της. Μερίδες υπερβολικά γενναιόδωρες για τα σύγχρονα δεδομένα, πιάτα απλά αλλά εξαιρετικά καλομαγειρεμένα. Η ολόκληρη καπνιστή μελιτζάνα με ντομάτα και τυρί (όση πρόλαβε να ποζάρει στο φακό) …

 

… το λαχταριστό γιαουρτλού, ελαφρώς πικάντικο, σερβιρισμένο με κουσκουσάκι, αφράτη πίτα και φρεσκοτηγανισμένες πατάτες κομμένες στο χέρι …

 

…η ριγανάτη τηγανιά από φιλέτο κοτόπουλο με κομμάτια μανιταριού.

 

Όλα ήταν τόσο νόστιμα, που παραγγείλαμε δύο ακόμη μερίδες φαγητού, για να τις πάρουμε μαζί μας.
Και μετά το κερασμένο καρπούζι, ήρθε η ώρα του λογαριασμού.

Διπλοκοιτάξαμε το χαρτί, για να βεβαιωθούμε ότι δεν είχε γίνει κάποιο λάθος. Το σύνολο για το λουκούλλειο γεύμα και τις μερίδες σε πακέτο ήταν … μόλις 36 €.

Και, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, να διευκρινίσω ότι πήραμε και κανονική απόδειξη.

Το Λέχοβο είναι ένα να γραφικό μακεδονίτικο χωριό, λίγα χιλιόμετρα από το Νυμφαίο. Η ζέστη κι οι στροφές του ταξιδιού μας οδήγησαν στην αναζήτηση της πλατείας του πρώτου χωριού που βρέθηκε στο δρόμο μας ποντάροντας, επιτυχώς όπως αποδείχτηκε, στο τρίπτυχο πλατεία – πλάτανος – βρύση.
Μια ξύλινη πινακίδα έγραφε παραδοσιακές πίτες και για το σπίτι . Μια και δεν είναι εποχή για πολλά έξοδα, αποφασίσαμε να τη βγάλουμε στο πόδι με ένα κομμάτι πίτα.
Οι εκδοχές περιορισμένες: τυρόπιτα ή πρασόπιτα.
Διαλέξαμε τη δεύτερη χωρίς να ρωτήσουμε για την τιμή της, με την αφελή σκέψη πόσο νά 'χει πια ένα κομμάτι πίτα.
Μας είπαν ότι θα είναι έτοιμη σε λίγα λεπτά, μιλήσαμε περί ανέμων και υδάτων και, λίγο αφού ακούστηκε το χαρακτηριστικό κουδουνάκι του φούρνου μικροκυμάτων, προσγειώθηκε στα χέρια μας ένα κουτί και η απόδειξη: 4,65 €.

Η πείνα κι ή όρεξη μας κόπηκαν μαχαίρι. Όταν τελικά αποφασίσαμε ν' ανοίξουμε το κουτί, βρήκαμε το κάτωθι εικονιζόμενο κομμάτι πίτας, σίγουρα όχι στην πρώτη νιότη της …

 

  

Από κάπου ψηλά ο μπαγασάκος ο  Ερμής μου έβγαζε τη γλώσσα κοροϊδευτικά: Ας πρόσεχες! Δεν ήξερες, δε ρώταγες; 

 

Υστερόγραφον απαραίτητον και λυπηρόν. Η ταβέρνα στη Γοργόνα έκλεισε όχι πολύ καιρό αφότου άνοιξε. Επιβεβαιώνοντας ότι συχνά ο καλός καλό δε βλέπει …

.

Σφουγγάτα …

… Άσ’ τα σφουγγάτα για αύριο ψωμί να βρούμε απόψε, λέει μια παροιμία εύστοχη και μεστή νοήματος, όπως εξάλλου οφείλουν να είναι οι παροιμίες.
Σφουγγάτο στα περισσότερα νησιά ονομάζουν μια ομελέτα με μπόλικα αυγά, εμπλουτισμένη συνήθως με ντόπια τυριά και λαχανικά, κυρίως κολοκυθάκια. Σε μια συνταγή από την Κύθνο που μου κίνησε το ενδιαφέρον όμως, ως σφουγγάτο αναφέρεται ένα είδος τυροκροκέτας, φτιαγμένο από φρέσκο ανάλατο τυρί.
Να μια καλή ευκαιρία να απαλλαγούμε μια και καλή από τις ύποπτου περιεχομένου τυροκροκέτες που παραγγέλνει με κάθε ευκαιρία η κόρη μου, και να τις αντικαταστήσουμε με σπιτικά και ελληνικότατα …

Σφουγγάτα

υλικά:
250 γρ. ανθότυρο
1 αυγό
1 κουταλάκι γλυκού αλεύρι
δυόσμος φρέσκος ή ξερός
αλάτι, πιπέρι

Λυώνουμε το ανθότυρο με ένα πηρούνι και προσθέτουμε το αυγό, το αλεύρι, το δυόσμο και αλατοπίπερο. 

Ζυμώνουμε καλά με το χέρι, μέχρι να ενωθούν όλα τα υλικά. 

Πλάθουμε μικρά μπαλάκια σε μέγεθος καρυδιού.

 

Τα αλευρώνουμε και τα τηγανίζουμε σε αρκετό λάδι, μέχρι να χρυσίσουν.

Τα βγάζουμε να στραγγίξουν σε απορροφητικό χαρτί.

Σερβίρονται ζεστά και λαχταριστά, ως ορεκτικά ή μεζεδάκι για τσίπουρο ή κρασί.

Υπάρχει και μια ωραία ποντιακή παροιμία για το σφουγγάτο (φούστρο στα ποντιακά): Η μαμή σύρ' τ' ανάγκας κι ο παπάς τρώ' το φούστρον!

.